Innowacja pedagogiczna "Bezpiecznie przez życie"

I. Informacje o innowacji

1.Tytuł projektu

„Bezpiecznie przez życie”

2.Autor projektu

Iwona Pouch – oligofrenopedagog, specjalista w zakresie prowadzenia zajęć metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

3.Termin realizacji projektu

Projekt był realizowany od kwietnia do maja 2016 r.

4.Miejsce realizacji projektu

Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy im. Jana Brzechwy w Giżycku.
Baza Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Giżycku.

5.Zakres projektu
Uczestnicy:
Projekt skierowany był do uczniów z lekką i umiarkowaną niepełnosprawnością intelektualną oraz autyzmem z klasy A i klas I - III Szkoły Podstawowej nr 5 oraz podopiecznych Przedszkola Specjalnego przy Specjalnym Ośrodku Szkolno - Wychowawczym im. Jana Brzechwy w Giżycku. Ponadto w realizacji projektu uczestniczyli rodzice tych uczniów.

Realizatorzy:
mgr Iwona Pouch – oligofrenopedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
mgr Iwona Duda - oligofrenopedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
mgr Jolanta Suska - oligofrenopedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
mgr Katarzyna Wójtowicz - oligofrenopedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
i przedszkolnej
mgr Magdalena Żach - oligofrenopedagog, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej
i przedszkolnej.

6.Przedmiot, jakiego dotyczy innowacja pedagogiczna

Podjęte działania były realizowane w ramach zajęć edukacji wczesnoszkolnej
i przedszkolnej.

II. Elementy nowatorskie w innowacji „Bezpiecznie przez życie”

Elementy nowatorskie o charakterze metodyczno-organizacyjnym dotyczyły:
- poszerzenia wiedzy i umiejętności o treści teoretyczne i praktyczne
z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej z wykorzystaniem filmów instruktażowych i fantoma;
- współpracy z uczniami gimnazjum i szkoły zawodowej aktywnie działającymi
w Klubie Młodego Ratownika – dzielenie się wiedzą z młodszymi uczniami;
- poszerzenia wiedzy na temat sytuacji zagrażających życiu i zdrowiu, podczas których przeprowadzone zostały zajęcia z dogoterapeutą i psem;
- lekcji z eksperymentami i doświadczeniami na temat prądu przygotowane przez uczniów klasy gimnazjalnej dla uczestników projektu;
- zajęć prowadzonych metodą ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne dla dzieci
i ich rodziców-stworzenie poczucia bezpieczeństwa psychicznego oraz emocjonalnego poprzez wspólną zabawę i integrację;
- nawiązania współpracy z Mazurskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym
w Giżycku.

III. Podstawy prawne wprowadzenia innowacji pedagogicznych

Prowadzenie działalności innowacyjnej w szkołach polskich reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły
i placówki.

IV. Cele główne i szczegółowe w innowacji

1.Cel główny projektu

 Wyposażenie uczniów i rodziców w wiedzę teoretyczną i praktyczną
z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej oraz dotyczącą sytuacji zagrażających życiu i zdrowiu

2.Cele szczegółowe projektu
 Wzrost poczucia szeroko pojętego bezpieczeństwa wśród uczniów
i rodziców.
 Wypracowanie przyjaznej i życzliwej atmosfery na zajęciach, budującej poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego wśród uczniów i rodziców;
 Wspieranie rozwoju i poczucia sprawczości wśród uczniów poprzez stwarzania okazji do podejmowania samodzielnego działania;
 Rozwijanie współpracy i integracji między uczniami;

V. Działania kierowane do uczestników innowacji

 Zajęcia teoretyczno – praktyczne z zakresu „Sytuacje zagrażające życiu
i zdrowiu – jak sobie w nich radzić?”
 Zajęcia teoretyczno – praktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla uczniów
 Zajęcia grupowe prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne
 Spotkanie z ratownikami w bazie Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego
 Zajęcia z dogoterapeutą i psem dotyczące prawidłowego postępowania ze zwierzęciem
 Zajęcia z wykorzystaniem eksperymentów z prądem
 Zajęcia teoretyczno – praktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla rodziców

VI. Opis realizowanych działań.

1. Zajęcia teoretyczno – praktyczne z zakresu „Sytuacje zagrażające życiu
i zdrowiu – jak sobie w nich radzić?” - cykl zajęć
• Numery alarmowe.
Uczniowie podczas tego spotkania zapoznali się z różnorodnymi sytuacjami zagrażającymi życiu i zdrowiu oraz nabyli wiedzę, gdzie powinni szukać pomocy. Utrwalili sobie takie numery alarmowe, jak: policja, straż pożarna, pogotowie ratunkowe, Europejski Numer Alarmowy 112, numer alarmowy nad wodą MOPR. Poznali procedurę zgłaszania wypadku, czyli podanie swoich danych, ilość osób poszkodowanych i obrażenia, miejsce wypadku.
• Jak się zachowywać na drodze, żeby było bezpiecznie?
Zajęcia rozpoczęły się od powtórzenia wiadomości na temat: bezpieczeństwa
w ruchu drogowym, zasad obowiązujących podczas jazdy na rowerze oraz uwrażliwienia na sytuacje niebezpieczne związane z ruchem drogowym, np. zabawy
w pobliżu ulicy, chodzenie po krawężnikach, wbieganie na przejście dla pieszych, przemieszczanie się poza terenem zabudowanym bez odblasków, jazda bez zapiętych pasów lub bez fotelika dla dzieci. Następnie zostały utrwalone zasady przechodzenia przez jezdnię z sygnalizatorem świetlnym, bez sygnalizatora świetlnego oraz przypomniane znaki informujące o przejściu dla pieszych, drodze dla pieszych
i rowerzystów. Następnie uczniowie pod opieką nauczycieli wdrażali utrwalone zasady
w życie przechodząc przez przejście dla pieszych bez sygnalizatora świetlnego w pobliżu szkoły.
• Spotkanie z nieznajomym.
Zajęcia miały na celu wyjaśnienie uczniom, że czasami osoby dorosłe mogą mieć wobec nich nieszczere zamiary. Zwrócono uwagę uczniom na sytuacje, w których nieznana im osoba dorosła proponuje, np. cukierki, wspólne oddalenie się od domu
w celu pokazania dziecku atrakcyjnej zabawki lub przedmiotu, składa propozycję robienia dziecku zdjęć, próbuje dotykać miejsca intymne, namawia dziecko do rozebrania się, próbuje wejść do domu pod nieobecność rodziców, wypytuje dziecko
o dane osobowe. Uczniowie zostali poinformowani, jak w każdej z tych sytuacji powinni zareagować, żeby uniknąć zagrożenia dla ich życia i zdrowia.
• Jak się zachować wobec obcego psa.
Podczas realizacji tych zajęć uczniowie poznali role pełnione w naszym życiu przez psy: pies myśliwski, pies ratownik, pies przewodnik, pies pasterski, pies domowy pupil. Uczyli się na podstawie zdjęć i nagranych odgłosów oceniania sytuacji, w jakiej znalazł się pies. Zaprezentowano dzieciom postawę, jaką przyjmuje pies, gdy: czuje się zagrożony, broni swojego terytorium, szykuje się do ataku, jest przyjaźnie nastawiony do człowieka. Pierwsze spotkanie oprócz wyżej wymienionych treści miało na celu nauczenie dzieci dwóch pozycji, jakie należy przyjąć, gdy pies próbuje zaatakować: pozycja żółwia i pozycja żołnierza.
Podczas drugiego spotkania, w którym brał udział dogoterapeuta i pies, utrwalono zasady prawidłowej opieki nad zwierzęciem. Pani Edyta Augustyniak dodatkowo nauczyła dzieci trzeciej pozycji, tj. „naleśnik”, która okazała się najłatwiejszą do przyjęcia i najbardziej skuteczną w sytuacji ataku psa. Uczniowie mieli okazję sprawdzić
w praktyce swoje umiejętności, Leda bardzo dobrze odgrywała swoją rolę,
a kontakt z prawdziwym psem dostarczył dzieciom wielu emocji i wrażeń.
• Prąd i urządzenia elektryczne.
W ramach tych zajęć przeprowadzone zostały dwa moduły, jeden dotyczył prawidłowego
i bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych, a drugi dotyczył zajęć przygotowanych przez nauczyciela fizyki na temat doświadczeń z prądem elektrycznym
(z przyczyn organizacyjnych Placówki, nie udało się przeprowadzić tych zajęć zgodnie
z założeniem autora innowacji, czyli prowadzenie zajęć dla młodszych kolegów przez uczniów klasy gimnazjalnej lub zawodowej).
Na pierwszych zajęciach uczniowie utrwalili sobie sprzęty domowe działające na prąd oraz na podstawie filmów edukacyjnych „Włącz ostrożność” i „Agenci w czerni” (autor TAURON Polska Energia S.A.) zostały omówione sytuacje niebezpieczne, jakie mogą zaistnieć podczas używania sprzętów elektrycznych. Uczniowie nabyli również umiejętność bezpiecznego włączania i wyłączania wtyczki z gniazdka.
Na drugich zajęciach dzieci dowiedziały się na podstawie filmu, skąd się bierze prąd
i jak jest przesyłany w różne miejsca. Następnie miały okazję zobaczyć kilka eksperymentów i doświadczeń z prądem oraz poznać materiały, które przewodzą
i nie przewodzą prądu.
• Ogień i gaz.
Na tych zajęciach omówiono z dziećmi sytuacje, które mogą wywołać pożar, np. ognisko
w lesie, spięcie w przewodach elektrycznych, wyładowanie elektryczne podczas burzy, zabawa ogniem oraz zasady postępowania w sytuacji zauważenia pożaru. Wykorzystano tu wiedzę dzieci z pierwszych zajęć, na których uczyły się numerów alarmowych
i informacji, jakie trzeba podać przez telefon dyspozytorowi.
Uczniowie mieli okazję spotkać się również z pielęgniarką szkolną, która omówiła kolejne czynności, jakie należy podjąć w przypadku: oparzenia, skaleczenia, krwotoku
z nosa, stłuczenia. Stworzone zostały również sytuacje ćwiczeniowe, w których uczniowie zastosowali w praktyce nabyte wiadomości.

2. Zajęcia teoretyczno-praktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla uczniów.
W trakcie trwania innowacji odbyły się zgodnie z założeniem cztery spotkania.
Na wstępie zapoznano uczniów z pojęciem „pierwsza pomoc”, do którego został wykorzystany film instruktażowy wydany przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy „Uczymy się ratować”. Uczniowie utrwalali sobie procedurę zgłaszania wypadku do odpowiednich służb ratowniczych, a następnie uczyli się kolejnych kroków, jakie należy podjąć w sytuacji zauważenia, że osoba jest nieprzytomna lub potrzebuje pomocy. Szczególną uwagę zwrócono na fakt zadbania w pierwszej kolejności o swoje bezpieczeństwo, a dopiero później na niesienie pomocy osobie poszkodowanej.
Uczniowie nabyli umiejętność układania osoby w pozycji bezpiecznej ustalonej,
a następnie uczyli się wykonywania masażu serca i sztucznego oddychania
przy wykorzystaniem fantoma. Zajęcia odbywały się we współpracy z panem Emanuelem Zemanem, który jest opiekunem Klubu Młodego Ratownika działającego
w SOSW. Uczniowie będący członkami tego klubu uczyli swoich młodszych kolegów tych ważnych i potrzebnych w życiu umiejętności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy.

3. Zajęcia teoretyczno-praktyczne z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej dla rodziców prowadzone przez wykwalifikowanego ratownika medycznego.
Zajęcia odbyły się 26 kwietnia 2016 r. w sali gimnastycznej SOSW. Rodzice mieli okazję utrwalić sobie wiadomości dotyczące prawidłowego reagowania w przypadku: oparzeń ogniem, gorącymi płynami, poparzeń słonecznych, zakrztuszenia, zadławienia, skaleczenia, rany ciętej, krwotoku z nosa, złamania kończyny. Zdementowanych zostało również wiele mitów krążących na temat postępowania
w tych sytuacjach. Utrwalono również pozycję boczną ustaloną oraz przeprowadzono instruktaż resuscytacji krążeniowo-oddechowej z wykorzystaniem fantoma.

4. Zajęcia grupowe prowadzone metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne dla dzieci i rodziców.
Spotkania odbywały się cyklicznie raz w tygodniu (piątek) na sali gimnastycznej. Zajęcia RR W. Sherborne miały na celu rozwijanie schematu ciała i usprawnianie ruchowe, rozwijanie świadomości przestrzeni i działania w niej oraz dzielenie przestrzeni
z innymi ludźmi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Zajęcia cieszyły się dużym zainteresowaniem zarówno ze strony dzieci, jak
i rodziców. Dzieci udowodniły, że w szkole i przedszkolu czują się bezpiecznie
w otoczeniu osób, które z nimi pracują, ponieważ bardzo chętnie uczestniczyły
w proponowanych na zajęciach aktywnościach, nie tylko z mamą, ale i z paniami wspierającymi organizację tych działań. Natomiast dorośli mieli okazję do swobodnego baraszkowania ze swoimi dziećmi w atmosferze życzliwości
i zrozumienia, nie poddawani żadnej ocenie, co pozwalało na zbudowanie poczucia bezpieczeństwa psychicznego i emocjonalnego.

5. Spotkanie z ratownikami w bazie Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.
Podczas spotkania z ratownikami w bazie Mazurskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego uczniowie zapoznali się z charakterem wykonywanej przez nich pracy. Mieli okazję zobaczyć dyżurkę ratownika MOPR i sprzęt służący do szybkiego przekazywania informacji jednostkom ratowniczym rozmieszczonym
w różnych częściach Mazur. Uczniowie utrwalili sobie również zasady bezpiecznej zabawy nad wodą w okresie letnim i zimowym oraz poznali wodny sprzęt ratunkowy, którym dysponują ratownicy MOPR w Giżycku.